Fide Çeşitleri Nelerdir?

Son yıllarda yüksek miktarda tarım ilacı barındıran meyve ve sebzelerin giderek daha fazla karşımıza çıkması, kişilerin kendi ürünlerini yetiştirmek istemelerindeki en büyük etken. İlaçsız ve hormonsuz biçimde yetiştirilen meyve ve sebzeler giderek daha fazla talep görüyor. Ayrıca, toprakla geçirilen vakit de kişilerin ruh haline bir o kadar olumlu etkide bulunuyor. Bu nedenler doğrultusunda “Fide çeşitleri nelerdir?”, “Fide yetiştiriciliği nasıl yapılır?” gibi çok sayıda soru da oldukça merak ediliyor.

Fide, başka yerlere dikilmek için tohum halden büyütülerek yetiştirilen sebze veya körpe çiçektir. Fide çeşitlerine örnek olarak; biber, domates, hıyar, marul fideleri verilebilir. Sebze fideleri türlerine göre kendi aralarında çeşitlere ayrılıyor. Bu duruma örnek olarak biber fidesi verilebilir. Biber fidesi; çarliston biber, dolma biber gibi çok sayıda cinse ayrılmaktadır.

Fide Yetiştiriciliği

Belirli bir amaç doğrultusunda, süreç içinde başka yerlere dikilmek üzere gerçekleştirilen tohum büyütme işlemlerine fide yetiştiriciliği denir. Fide yetiştiriciliği yapmak için gerekli olan en temel şey tohumdur. Tohuma sahip olmak, tohumları doğru koşullarda saklamayı gerektirir. Rutubetsiz ve serin ortamlar, tohumların saklanması için doğru bir tercihtir. Doğru koşullarda saklanmayan tohumlar çürüyebilir. Bu nedenle saklama konusunda titiz davranmak önemlidir.

Fide yetiştiriciliğinde en önemli konulardan biri de uygun toprağın, gübre miktarının ve yetiştirilme koşullarının belirlenmesidir. Fidelerin sahip olduğu türe göre ihtiyaç duydukları gübre ve bakım koşulları değişkenlik göstermektedir. Fidan yetiştiriciliği faaliyetlerinde bu koşullar göz önüne alınmalıdır.

Fide İle Fidan Arasındaki Farklar Nelerdir?

Fidenin tanımını, başka yerlere dikilmek için tohum halden büyütülerek yetiştirilen sebze veya körpe çiçek olarak yapabiliriz. Fidan ise; ağaçların en genç haline verilen isimdir. Fidan, yetişmekte olan ağaç olarak tanımlanabilir. Fide, gögüs yüksekliği baz alındığında sahip olduğu çap 1 inçten küçük, genç bitkilere verilen isimdir. Fidan ise, 1 inç ve 6 inç aralığında olan ergen dönemdeki ağaçlara verilen isimdir. Her ağacın bir fide dönemi vardır ancak her fidenin bir fidan dönemi bulunmamaktadır.

Tohumdan Fide Nasıl Yetiştirilir?

Fide yetiştiriciliği yapmak için gereken ana malzeme tohumdur. Önceki sezonlardan elde edilen tohumların fide haline gelebilmeleri için uygun koşullarda saklanması gerekir. Tohumları saklarken hava almayacak olan kaplar, serin ve kuru ortamlar idealdir. Uygun koşullarda saklanan tohumları uyandırmak istediğimizde tohumlar için uygun koşulları oluşturmalı, uygun malzemeleri kullanmalıyız.

Temel olarak incelendiğinde tohumları ekmek için; torf, kompost, gübre, kasa, vermikülit ve perlit gibi malzemelere ihtiyaç duyulur. Tohumların çimlenmesinde doğru ısı ve doğru nem miktarı önemlidir. Tohumlar çimlenmeye başladığında ışığa da ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle sera veya daha küçük ekimler için kapalı balkon gibi alanları tercih etmeniz doğru olacaktır. Doğru koşullarda saklanan, kasalara ekilen ve çimlenen tohumlar yaklaşık 40-50 gün arası ekilecek seviyeye gelir.

Tohumdan Fide Yetiştirmek İçin Gereken Malzemeler

Tohumdan fide yetiştirmek için gereken malzemeler arasında torf, kompost, perlit, vermikülit, gübre, kasa, fide poşeti ve etiketleme gereçleri gibi ekipmanlar bulunuyor. Bu malzeme ve ekipmanlar, fide üretimi yapmak için kullanılır.

Torfu organik toprak düzenleyici olarak tanımlayabiliriz. Torf, hastalık ve yabancı tohum içermeyen, su tutma kapasitesi yüksek bir tür topraktır. Tohum çimlendirilmesinde torf veya kompost kullanılır. Kompost, organik atıkların bir araya gelmesiyle oluşturulan gübredir. Besleyiciliği oldukça yüksektir.

Perlit, yüksek besleyicilik değerine sahip bir tür volkanik kayaçtır. Gözenekli yapıya sahiptir. Toprağın nemli kalmasında oldukça etkilidir. Vermikülit; magnezyum, potasyum ve yüksek kalsiyum içerir. Besleyiciliği ve su tutma becerisi de perlit gibi oldukça yüksektir.

Gübre, bitkinin beslenebilmesini sağlayan gerekli vitamin ve mineralleri içeren bir tür bitki besinidir. Gübre, toprağı daha verimli hale getirir.

Tohum Çeşitleri

Tohum, uygun koşullar altında saklandığında ve ekildiğinde yeni bir bitki oluşmasını sağlayan bir tanedir. Tohum çeşitleri arasında biber, domates, kabak, kavun ve karpuz gibi birçok meyve ve sebze çeşidi yer almaktadır. Meyve ve sebze tohum çeşitlerini buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Biber Tohumu

Biber, sıcak ve ılıman iklimlerde yetişmektedir. Bitkinin ekileceği toprak; su tutabilen, çabuk ısınabilen, derin, geçirgen ve iyi drene edilmiş olmalıdır. Toprak yapısı bakımından zengin tınlı ve kumlu-tınlı topraklarda yetiştirebilir. Biber, suyu seven bir bitki olup nem yetersiz olduğunda büyümesi yavaşlar, gövdesi sertleşir ve çiçek dökümleri gerçekleşir. Bu nedenle biber yetiştiriciliğinde topraktaki ve havadaki nem oranlarına dikkat edilmelidir.

Karpuz Tohumları

Karpuz tohumları, alçak tüneller altında doğrudan ekilebilir. Meyve; derin, iyi havalanabilen kumlu ve kumlu-tınlı topraklarda iyi verim verir. Karpuz ekimi yapılacak araziye, sonbahar mevsiminde yağışlar başlamadan derin sürüm yapılmalı ve gübre verilmelidir. Ocak ve şubat aylarında taban gübresi verilir ve toprak işlenir. Bu işlemlerin ardından arazi tohum ekimini hazır hale gelir.

Kavun Tohumu

Kavun, sıcak ve ılık iklimlerde yetişmesinin yanı sıra bu süre boyunca güneşli, sıcak, kuru bir hava ve yeterli derecede toprak nemi istemektedir. Kavun tohumu ekimi, ilkbaharda sıcaklıklar 15°C’nin üstüne çıktıktan sonra yapılabilir. Kavun; derin, geçirgen ve su tutma kapasitesi yüksek kumlu-tınlı topraklarda iyi verim vermektedir. Toprak hazırlığına sonbaharda yağışlardan sonra başlanır ve sürüm yapılır. Şubat-mart döneminde ikinci işleme yapılır ve toprak ekime hazır hale gelir.

Domates Tohumu

Sıcak ve ılıman iklimlerde yetişen domates, yetişme döneminde -2°C’nin altındaki sıcaklıklara karşı dayanıksızdır. Domates; derin, geçirgen, su tutma özelliği yüksek, humus ve besin maddeleri açısından zengin tınlı topraklarda yetiştirilmelidir. Tohum ekimi yapılmadan önce tohumların 3-4 saat ıslatılması çimlenmesini kolaylaştırmaktadır. Sonrasında tohumlar, 1-3 cm derinlikte ekilerek hafif sulama işlemlerine devam edilmelidir. Ekim yapılacak araziye toprak hazırlığı sürecinde sonbaharda ahır gübresi, ilkbaharda ise taban gübresi verilmelidir.

Sebze Fideleri

Sebze fideleri arasında biber, brokoli, domates, lahana, kavun, kereviz, maydanoz gibi ürünler bulunmaktadır. Bu fideler kendi arasında cinslere ayrılmaktadır. Domates fidelerinin sahip olduğu oturak ve salçalık tip domatesler buna örnek olarak verilebilir. Sitemizde yer alan tüm fidelere buradan ulaşabilirsiniz.

Biber Fidesi

Biber fidesini saksıya dikecekseniz saksı rengi seçimi önem taşıyor. Koyu renkli saksılar yerine açık renkli saksıları tercih etmeniz, saksının ışığı kendine çekmesini engellemek için iyi bir yöntem. Biber fideleri için uygun toprak karışımında toprak, torf ve gübre olmalıdır. Ayrıca, toprağı her 2 haftada bir gübrelemeniz faydalı olacaktır. Toprağı çok kuru bırakmamanız, nemli tutmanız biberin gelişimi için önemlidir. Biber fidelerinde; kapya, çarliston gibi çok sayıda tür bulunmaktadır.

Brokoli Fidesi

Brokoli fidelerini sonbahar veya ilkbahar aylarında dikmelisiniz. Toprağın kuru olmaması brokolinin yetişmesi açısından oldukça önemlidir. Fideler arasında yaklaşık 50 cm’lik boşluklar bırakmak, fidenin doğru büyümesine etki etmektedir. Brokoli 15-20°C sıcaklıkta yetişmektedir, ayrıca ekildikten yaklaşık 2-3 ay sonra hasata hazır olacaktır.

Çilek Fidesi

Çilek fidesini ekerken her fidede olduğu gibi fidenin köklerinin zarar görmemesine dikkat etmelisiniz. Ardından kullanacağınız toprağın torf bakımından oldukça zengin olması gerekmekte. Çilek fidesi yetiştirirken önemli olan noktalardan biri de toprağın sürekli nemli kalmasını sağlamak. Ayrıca güneş ışığını da çok seven çilek fideleri, yukarıda belirtilen doğru koşullar sağlandığında oldukça lezzetli meyveler verecektir.

Domates Fidesi

Domates sıcağı oldukça sever. Büyümek için güneş ışığına ve toprağın sıcak olmasına ihtiyaç duyan domates fidesi, ayrıca bol suya ihtiyaç duyar. Isı ve ışığın gelişiminde büyük rol oynadığı domatesin, hasat döneminde su ihtiyacı azalır. Topraktaki besin zenginliği domatesin daha hızlı büyümesine doğrudan etki edecektir. Domatesin; sırık, salçalık, sanayi tipi gibi farklı türleri bulunmaktadır.

Hıyar Fidesi

Hıyar yani salatalık uzayarak büyür. Bu nedenle salatalığınızın tırmanabilmesi için sırık vb. şeyleri kullanabilirsiniz. Hıyar, yaz aylarını, sıcağı ve güneşi sever. Gübreli toprak salatalığın daha lezzetli olmasını sağlar. Hıyar fidesinin çiçek açmasının ardından sulama rutinini sıklaştırmanız doğru bir tercih olur. Salatalık bakım gerektirmez, kolay büyür ve çabuk olgunlaşır. Turşuluk, badem tipi vb. çok sayıda türü bulunur.

Kabak Fidesi

Kabak yetiştirmede en önemli nokta sulamadır. Yaprakların sarkması ve cansız görünmesi sulamanın az olduğunun göstergesidir. Sulama yaparken kabağın yapraklarına su değdirmemeye özen gösterilmelidir. Toprakta gübre bulunması kabağınızın daha kolay büyümesini sağlayacaktır. Kabak fidesi, mineral açısından zengin ve su tutma kabiliyeti yüksek toprakları sever. Süs kabağı, bal kabağı gibi çok sayıda türü bulunmaktadır.

Karnabahar Fidesi

Karnabahar serin mevsimleri sever. Dikim sırasında genel olarak en az 7 yapraklı, düzgün gövdeye sahip fideler kullanılmalıdır. Bitki, serin mevsimleri sevse de dona karşı hassastır. 14-20°C aralığındaki hava sıcaklıkları,  karnabahar için idealdir. Güneş ışığını çok fazla alması renk değişimine sebep olabilir.

Kereviz Fidesi

Kereviz; kışları ılık, yazları kurak ve çok sıcak olmayan bölgelerde yetiştirmek için oldukça uygundur. Geç donlar fideye zarar verir. -1°C’ye kadar soğuğa dayanıklıdır. Soğuğa dayanıklı olan kereviz, sıcak havayı sevmez. Kereviz fideleri yaz aylarında iyi bakım ve sulama ister.

Lahana Fidesi

Lahana, mineral açısından zengin ve su tutma kabiliyeti düşük toprakları seven bir sebzedir. Ayrıca lahana fidesi güneşi de oldukça sever. Verimli toprakları seven lahana, nemli topraklarda kolaylıkla yetişir. Lahananın yaprak çıkarması için yeterli seviyede su alması gerekmektedir. Buna karşın aşırı sulamadan kaçınmalısınız. 12-18°C olan sıcaklık aralığı lahananın yetişmesi için oldukça idealdir.

Marul Fidesi

Marul fidesi doğrudan güneş yerine yarı gölge alanları daha çok sever. Yaz aylarında yetişen bitki için sulama oldukça önemlidir. Aşırı sulamadan kaçınarak, toprağı sürekli nemli tutmanız oldukça önemlidir. Seyrek ekim gerçekleştirmeniz gereken marulu, az sularsanız acı olacaktır. Bu nedenle doğru miktarda sulama yapmalısınız. Fidelerin ekiminde rüzgarsız havaları tercih etmeniz doğru bir karar olacaktır. Marulun; iceberg, düz ve kıvırcık gibi çok sayıda türü bulunmaktadır.

Patlıcan Fidesi

Patlıcan, sıcak iklimleri ve sıcak havayı oldukça sever. Sıcaklığın 40°C’yi geçmemesi, patlıcan fidesi için oldukça önemlidir. Patlıcan yetiştiriciliği için ideal sıcaklık 22°C’dir. Bitki, gübreli toprağı ve zengin mineralli toprağı sever.

Fidan Çeşitleri

Fidan çeşitleri arasında armut, ayva, badem, ceviz, kiraz, nar, narenciye, nektarin ve şeftali gibi seçenekler bulunmaktadır. Bu fidanlar de kendi içlerinde farklı özelliklere sahip seçenekler sunmaktadır. Örneğin armut fidanlarının; akça, deveci ve haziran güzeli gibi çeşitleri bulunmaktadır. Sitemizde yer alan fidanları buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Armut Fidanı

Armut, ağır ve nemli topraklarda yetişmektedir. Genellikle yarı dik gelişen armut ağaçlarının verimini ve kalitesini artırmak için derin, geçirgen, sıcak ve iyi drene edilmiş toprakları tercih etmelisiniz. Seçtiğiniz fidan çeşidine göre meyvelerin görünümleri ve özellikleri farklılık gösterir. Armut ağacının meyveleri genellikle sulu, tatlı ve gevrektir.

Ayva Fidanı

Ayva, kumlu tınlı ve geçirgen sıcak topraklarda yetiştirilir. Sıcak ve az nemli bölgelerde yetişen ayva ağacının meyveleri, kaliteli ve yüksek verimli olur. Ağaç çeşidine göre eylül ayı içerisinde hasat edilmeye uygundur. Meyveleri genellikle 300-500 gram arasında bir ağırlığa sahip olup orta sulu, gevşek etli ve tatlıdır.

Badem Fidanı

Badem fidanı; kışları ılık ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak olan akdeniz ikliminde yetişmektedir. Ayrıca erken çiçek açtığı için ilkbahar döneminde geç don olayları yaşanan yerlerde yetiştirilmemelidir. Badem ağaçlarının verimini artırmak için kumlu, orta derecede kireçli ve killi topraklar tercih edilmelidir. Badem ağacının meyveleri, uzun ve oval şekillidir.

Ceviz Fidanı

Ceviz, ilkbaharda geç ve sonbaharda ise erken don olaylarına karşı dayanıksızdır. Ayrıca 38°C sıcaklıkların üzerinde ağacın meyveleri zarar görebilir. Kazık köklü olan ceviz ağacı, süzek ve derin topraklarda en iyi verimi verir. Toprak ve sudaki tuzluluğun fazla olması ağacın verimini azaltmaktadır. Ceviz ağacının hasadını eylül ayı içerisinde gerçekleştirmeniz gerekmektedir.

Kayısı Fidanı

Kayısı fidanı, kumlu ve kireçli tınlı toprakları sever. Ağacın kökleri derine indiğinden taban suyu derinliğinin en az 2-4 metre olması gerekmektedir. Nemli ve taban topraklarda yetişen ağacın meyveleri sofralık; kıraç topraklarda yetişen ağacın meyveleri ise kurutmalık olarak kullanılmaktadır. Ağacın türüne göre ilkbahar sonlarında veya yaz aylarında hasat edilmektedir.

Kestane Fidanı

Kestane ağaçları, kışları -30°C dereceye kadar dayanıklı olmasına karşın ilkbaharda geç, sonbaharda ise erken don olaylarına karşı dayanıksızdır. Ayrıca kestane fidanları yağış alan bölgeleri sevmez. Kestane kazık kök tipine sahip olduğundan geçirgen ve gevşek yapılı topraklarda yetiştiricilik yapılmalıdır. Kestane ağaçlarının hasadı, eylül ayının başından ekim ayının ortalarına kadar yapılabilmektedir.

Kiraz Fidanı

Kiraz ağaçları, kışın dinlenme aşamasındayken -29°C’ye kadar dayanıklıdır. Ancak çiçeklenme dönemine girdikten sonra çiçekler -2°C’nin altında zarar görmektedir. Bu nedenle ilkbaharda yaşanan don olayları kiraz yetiştiriciliğini etkilemektedir. Kiraz ağaçları, iyi drene edilmiş topraklarda yetiştirilmelidir. Kışların ılık geçtiği yerlerde sonbahar, sert geçtiği yerlerde ise ilkbahar döneminde fidan ekimlerini gerçekleştirebilirsiniz.

Bu yazımızda fide çeşitleri ve yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiler sunduk. Tohum çeşitleri, sebze fideleri ve meyve fidelerinin bakım koşullarını sizler için paylaştık. Siz de kendi meyve ve sebzelerinizi üretmek için buraya tıklayarak Fide Bizde’nin kocaman ailesine katılabilirsiniz. Sunduğumuz yüzlerce farklı cins tohum, fide ve fidan seçenekleri arasından dilediğinizi seçebilirsiniz!